ظاهر کتاب ها دقیقا مثل بیرون آدمها هستند. شاید نتوانن همه چیز را بیان کنند. اما در نگاه اول چیزهای زیادی را درباره ی خودشان به ما نشان میدهند. تنها کافیاست این نشانهها را بشناسی. برای درک نشانههایی که ظاهر یک کتاب بازگو می کند، با ما در فراسوی دانش همراه باشید.
پی بردن به محتوا و درونمایه از ظاهر کتاب
همان طور که میدانید امروزه تمام کسب و کارها به نوعی رو به مجازی شدن رفتهاند. کتابفروشیها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. پیش از این ما با ورق زدن آثار در کتابفروشیها، تا حدودی به محتوای آنها پی میبردیم. البته در همان شرایط نیز تشخیص درونمایه چندان راحت نبود. اما با توجه به شرایط فعلی، این کار برای بسیاری غیرممکن به نظر میرسد. حتی این موضوع ممکن است باعث شود که آنها از مطالعه دل سرد شوند. اما باید بدانید که چندین روش وجود دارد که شما از طریق ظاهر کتاب، به ارزشمند بودن درون آن پی ببرید. همراه ما باشید.
دوری از عناوین نامناسب
اولین ترفند برای کشف درونمایهی یک اثر، توجه به عنوان آن میباشد. خوب است بدانید کتابهایی که بازاری یا اصطلاحا زرد محسوب میشوند، سعی دارند با استفاده از عناوینی که در نگاه اول مخاطبان را جذب میکنند، فروش بیشتری را به دست آورند. اما این آثار اغلب درونمایهی چندان ارزشمندی ندارند. در واقع محتوای آنها نیز، مانند عنوانشان، تنها به دنبال جذب افراد عامی است. از این رو علم و واقعیت برای نویسندهی این آثار هیچ اهمیتی ندارد. در ادامه تعدادی از عناوین نامناسب را با یکدیگر مورد بررسی قرار میدهیم.
جملات غیرواقعی
احتمالا شما نیز با عناوینی مانند رسیدن به اعتماد به نفس در یک ماه مواجه شدهاید. آیا حقیقتا ممکن است کاری را که یک درمانگر نمیتواند در کمتر از یک سال انجام دهد، تنها با ماطلعه ی یک کتاب در عرض چند روز اتفاق بیفتد؟ این مطالب غیر از فریبی برای فروش بیشتر نیستند.
عبارات کلیشهای
امروزه کتابهایی در دست مردم به چشم میخورند که بیش از یک شعار و فریب واهی نیستند. اگر شما هم با عبارات کلیشهای و بیاساس به روی جلد کتاب مواجه شدید تا حد ممکن از آن فاصله بگیرید.
موضوعات کلی
بسیار پیش میآید که در میان کتابها به عناوینی مانند اضطراب مواجه میشویم. عنوانهایی که به این صورت کلی به روی آثار درج شدهاند، نشان دهندهی این هستند که نویسنده دقت و جزئینگری کافی ندارد. احتمالا چنین شخصی در سراسر کتاب از هر دری سخن میگوید و در انتها نیز هیچ نتیجهی خاصی نخواهد گرفت. زیرا او حتی در عنوانش نتوانسته به ما بفهماند چه قصدی دارد.
لغات مستهجن
آثار زیادی یافت میشوند که نویسندگان یا ناشران آنها سعی کردهاند با استفاده از کلمات نامعمول و عموما ناپسند، توجه دیگران را جلب کنند. زیرا این عناوین کنجکاوی افراد را برمیانگیزند. به عنوان یک مثال فرضی ممکن است با کتابی مواجه شویم که گفته است بیایید بز نباشیم. مشخص است که اگر این کتاب یا نویسندهاش حرفی برای گفتن داشتند، از روشهای این چنینی برای جذب مخاطب استفاده نمیکردند.
عبارات ضدعلمی
بسیاری از موارد هستند که پسندیده بودن آنها برای همگان مسلم است. برای مثال برنامه ریزی امری کاملا علمی و پسندیده میباشد. حال تصور کنید شخصی کتابی با عنوان، بیبرنامه باش تا زندگی برایت برنامه بریزد، نوشته باشد. کاملا واضح است که این اثر چیزی به شما اضافه نخواهد کرد.
جملات غیرعلمی
گاهی آثاری یافت میشوند که عناوینشان به هیچ عنوان مبنا و پایهی علمی ندارند. برای مثال تصور کنید کتابی به نام بیشخصیتها چاپ شده است. اما این عنوان کاملا مغایر با مسائل علمی میباشد. زیرا در روانشناسی ثابت شده که تمام انسانها دارای شخصیت هستند و تنها از لحاظ کیفیت با یک دیگر تفاوت دارند. پس طبیعی است که چنین کتابیی هیچ بار علمیای برای شما به همراه نخواهد داشت.
شرحی در باب عنوان مناسب
تا به اینجا با عناوین نامناسب آشنا شدیم. اما هنوز این سوال به قوت خود پا بر جا است که چه عنوانی به ما نشان میدهد با کتاب علمی و خوبی مواجه هستیم؟ باید بگوییم که جواب بسیار ساده است. کتابی که با یک عنوان سرراست و بدون پیچیذگی به شما بگوید که چه چیزی در چنته دارد. پس متوجه میشویم که عناوین باید ساده، واضح و روشنگر باشند. حتی بسیاری از آثار خوب، زیر عنوان اصلی، یک خطی را به توضیح کلی موضوع اختصاص دادهاند.
توجه به نویسنده و معلومات آن
متاسفانه در کشور ما نظارت چندانی به روی صنعت چاپ وجود ندارد. یعنی اگر کسی توانایی نوشتن داشته باشد، حتی اگر معلومات کافی برای تالیف کتب علمی را نداشته باشد، به راحتی میتواند این کار را انجام دهد. با توجه به این شرایط بررسی معلومت و دانش نویسنده به عهدهی خود مخاطب، یعنی من و شما، میباشد. در بسیاری از کتابهای مناسب، پشت جلد یا در برگهای از کتاب، دربارهی نویسنده صحبت کوتاهی شده است.
دوری از طراحی جلد نامناسب
همان طور که سودجویان عنوان آثار را وسیلهای برای جذب خریدار میدانند، طراحی آن آثار نیز برای آنها وسیلهی فروش بیشتر به حساب میآید. اما چه آثار و طراحیهایی با زبان بیزبانی بیارزش بودنشان را فریاد میزنند؟ در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت. پس تا انتها با ما همراه باشید.
پر زرق و برق
آیا با کلمهی مزخرف آشنا هستید؟ این کله در لغت به معنای چیزی است که با تزئین شده باشد. از آن جایی که عموما چیزهای بیارزش را برای باارزش جلوه دادن با لوازم زینتی تزئین میکردند، این لغت کم کم تغییر معنا داده و امروزه همهی ما آن را به درد نخور معنی میکنیم. از این رو ما برای معرفی آثار با طراحیهای پر زرق و برق لغتی بهتر از این نیافتیم.
جاذبههای نامناسب
گاهی ناشران سعی میکنند به جای معرفی شخصیت علمی نویسنده با تصاویری مانند چهرهی جذاب و فریبنده یا ظاهری شیک و ثروتمند، افراد را به خرید اثر چاپ شده تشویق کنند. این چنین روشها، چراغ خطری برای بیارزش بودن درونمایه یک کتاب میباشند.
شرحی در باب طراحی جلد مناسب
همان طور که پیشتر در معرفی عناوین با عنوان خوب و بد آشنا شدیم، اکنون زمان آن است که با طراحیهای مناسب نیز آشنا شوید. به طور کلی آثار علمی با طراحیهای ساده و سنگین چاپ می شوند. اغلب جلدی تمام رنگ دارند که گاهی از خطوط وزین در آنها استفاده شده است. در واقع چنین آثاری به دنبال فریب چشمان تو نیستند. بلکه میخواهند ذهنت را تصاحب کنند.
توجه به چکیده کتاب
یکی از مهم ترین موارد برای تشخیص کتاب مناسب و علمی، توجه به چکیدهای است که معمولا پشت آثار درج میشود. به طور کلی یک چکیدهی مناسب باید ساده، جامع و روشنگر باشد. چنین نوشتهای برای راهنمایی است و استفاده از جاذبههای ابهام، طنز و غیره در آن تنها نشانهی بار معنایی ضعیف اثر است. در حالی که نویسنده آثار خوب از این فرصت برای ارتباط موثر با مخاطب و آگاهی هر چه بیشتر او نسبت به آن چه قرار است مطرح شود، استفاده میکنند.
تجدید چاپ، نشانهی یک کتاب خوب یا بد؟
اغلب اوقات ممکن است تصور شود که اگر کتابی بارها و بارها چاپ شده است، پس حتما بسیار ارزشمند است. به طور کلی می توان این موضوع را تایید کرد. اما مسئله ی بسیار مهمی در این میان وجود دارد. شاید این کتاب تنها در زمان خود ارزشمند بوده است. برای مثال کتابهاهی انگیزشی یا آموزشی قدیمی، در عصر جدید که هر روز مطالب تازه میشوند، به راستی چه ارزشی دارند؟ در ضمن با توجه به نظارت ضعیف به روی صنعت چاپ، ممکن است این عدد چندان دقیق نبوده و تنها فریبی برای جذب بیشتر خریدار باشد.
سخن آخر
در این مقاله سعی کردیم تجربیاتی را که هنگام خرید کتب به دست آوردهایم، با شما در میان بگذاریم. در واقع این تجربیات حاصل خرید بیش از هشت هزار جلد کتاب برای کتابخانهی عمومی و تخصصی فراسوی دانش است. در واقع ما همواره سعی کردیم تمام آثاری که وارد قفسههای ما میشوند از فیلترهای زیادی عبور کنند تا بازدید کنندگان ما با مجموعهای ارزشمند و پر بار مواجه شوند. ظاهر کتاب نیز یکی از همین فیلترها است. اگر شما نیز میخواهید از این مجموعه بهرهمند شوید تنها کافی است به فراسوی دانش مراجعه کنید. در ضمن برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه آثار برتر میتوانید به بلاگ ما مراجعه کنید.
- admin1
- نام نویسنده