خطای تایید (confirmation bias)

تعریف: خطای تایید یعنی تمایل انسان به تایید هرچیزی که به آن باور دارد!

انسان‌ها وقتی به موضوعی اعتقاد دارند سعی می‌کنند در جهت تایید آن، شواهد و یافته‌هایی به دست بیاورند و یا شواهد و یافته‌ها را تعبیر کنند؛ درواقع انسان‌ها به دنبال این هستند که وقتی چیزی در ذهن‌شان است، شواهد به نفع آن بیاورند، نه اینکه فعالانه شواهد علیه‌ آن پیدا کنند.

برخی معتقدند، عبارت خطای تایید (confirmation bias) اشتباه است و ما خطای تایید نداریم؛ بلکه خطای طرف من (myside bias) داریم؛ براین‌اساس انسان‌ها ذاتا دنبال تایید گزاره‌ها نیستند؛ زمانی به دنبال تایید گزاره‌ها هستند، که آن گزاره را متعلق به خود بدانند و یا جز باورها و ارزش‌هایشان باشد.

کوری به انتخاب (choice blindness) جریانی بود که روی خطای تایید سایه انداخت و باعث تبدیل آن به خطای طرف من شد. طبق این جریان اگر انسان چیزی را انتخاب کند و یا به نظریه‌ای برسد، شروع به جمع کردن شواهد در جهت آن نظریه می‌کند.

گروهی از افراد فکر می‌کنند جمع کردن شواهد باعث رسیدن به آن نظریه شده است، اما آزمایش‌ها نشان می‌دهد که وقتی نظریه مال خود فرد شد، شروع به جمع‌آوری شواهد در جهت آن و دفاع از آن می‌کند!

✅بخشی از همایش خطای تایید/ دکتر آذرخش مکری